Narcyz

Rodzina: Amaryllidaceae
Nazwa botaniczna: Narcissus

Kolor kwiatów: biały, żółty, pomarańczowy i czerwony i różowy

Okres kwitnienia: Luty – maj

Głębokość sadzenia do piętki cebuli: duże cebule: 20 cm; małe cebule: 12,5 cm

Rozstawa: 7,5 cm dla dużych cebul; 2,5 cm dla małych cebul

Organ spichrzowy: cebula

Stanowisko: w pełnym słońcu do pełnego cienia

Zastosowanie: Narcyzy nadają się do niemal każdego zastosowania: pola, rabaty, pojemniki, granice, ogrody skalne, jako kwiaty cięte i do cieplarni

Narcyzy wraz z tulipanami, hiacyntami i szafirami stanowią najważniejsze z kwitnących wiosną roślin cebulowych, bulwocebulowych i bulwiastych. Narcyzy są wykorzystywane w obfitości w ogrodach. Ma to wiele wspólnego z ich zimotrwałością, łatwością aklimatyzacji i wieloma zastosowaniami. Różne kolory i rodzaj kwiatów również przyczynia się do popularności tych roślin. Duże kwiaty żonkili zwiastują nadejście wiosennej aury. Liczba dzikich gatunków jest bardzo zróżnicowana, w zależności od tego, jak się definiuje „dzikie gatunki”. Zazwyczaj ta liczba jest ograniczona do 26 (nie licząc podgatunków i odmian). Oprócz nich znane są setki odmian. Najważniejszymi kolorami są: żółty, biały, pomarańczowo-czerwony, pomarańczowy i łososiowy. U wielu odmian uprawnych występują subtelne różnice w kolorze między przykoronku (trąbka lub kubek) oraz okwiatem (płatki).

Narcyzy są najczęściej spotykane w Europie, zwłaszcza w Hiszpanii i Portugalii. Już w XVI wieku, ludzie – zwłaszcza Anglicy i Holendrzy – zaczynali się interesować narcyzami. Nawet dzisiaj, te dwa kraje są znane na całym świecie jako liderzy w uprawie narcyzy. Narcyzy sadzi się w ogrodach, wykorzystuje jako kwiaty cięte, a czasem także jako roślina doniczkowa. Bardzo słodki zapach kilku gatunków tych kwiatów jest dodatkową atrakcją. Praktycznie wszystkie narcyzy są zimotrwałe i z łatwością znoszą temperaturę -10°C. Jedynym wyjątkiem jest Tazzetta narcissi (narcyzy Tazzetta).

Wskazówki dotyczące sadzenia

Narcyzy można wykorzystywać na różne sposoby. W ogrodzie kwiaty te są jeszcze bardziej uniwersalne niż tulipany i hiacynty. Jednak na rabatach ładniej niż narcyzy wyglądają właśnie hiacynty i pewne grupy tulipanów. Wielką zaletą narcyzy jest to, że w rzeczywistości zachowują się w ogrodzie jak byliny. To oraz fakt, że kwitną na początku sezonu, co oznacza, że są niezbędne na granicach bylin. Granice obsadzone bylinami, które latem zachwycają kolorami, stworzą piękną kompozycję z wcześnie kwitnącymi roślinami cebulkowymi i bulwocebulami – a narcyzy są zdecydowanie najbardziej wyrazistymi przedstawicielami tej grupy. Mogą występ;ować pojedynczo, jeśli zostaną posadzone wśród bylin, które jeszcze nie wzeszły lub dopiero zaczynają wschodzić. Później liście tych bylin ładnie przykryją więdnące liście narcyzy. Narcyzy tworzą również ładne połączenie z wcześnie kwitnącymi bylinami, takimi jak Euphorbia polychroma (wilczomlecz złocisty), Beronia (fasola płaskostrąkowa), Primula (pierwiosnek), Pulmonaria (miodunka), Pulsatilla (sasanka), Alchemilla mollis (przywrotnik ostroklapowy), Brunnera macrophylla (brunera wielkolistna) i gatunkami późno kwitnącego Helleborus (ciemiernika). Innym dobrym zastosowaniem jest sadzenie pod krzewami i drzewami o prześwietlonych koronach. Można wtedy wykorzystać to, że narcyzy tolerują pewną ilość cienia. Piękne kompozycje można stworzyć sadząc narcyzy razem z krzewami kwitnącymi jednocześnie (w przybliżeniu od marca do kwietnia). Można wybierać spośród wielu gatunków i rodzajów: Spiraea x arguta (tawuła), Amelanchier lamarckii (świdośliwa lamarcka), Daphne mezereum (wawrzynek wilczełyko), Corylopsis pauciflora (leszczynowiec skąpokwiatowy), Magnolia stellata (magnolia gwiaździsta), Rhododendron Praecox (rododendron Praecox), Mahonia aquifolium (mahonia pospolita), Spiraea thunbergii (tawuła Thungerga), Skimmia japonica (skimia japońska) i Prunus triloba Plena (migdałek trójklapowy Plena). Jest też wiele argumentów za sadzeniem narcyzy w sąsiedztwie ponuro wyglądających zimozielonych krzewów oraz drzew iglastych. Ich jasna żółć i biel zapewnią radosny kontrast.

Narcyzy nadają się także do nasadzeń między roślinami okrywowymi, takimi jak Vinca minor (barwinek pospolity), Pachysandra terminalis (runianka japońska), Lamiastrum galeobdolon (gajowiec żółty), a nawet Hedera helix (bluszcz pospolity). Narcyzy najlepiej się aklimatyzują i są idealnym wyborem do sadzenia wśród bylin, pod krzewami i pomiędzy roślinami okrywowymi. Można je w ten sam sposób wykorzystywać na trawnikach, jeśli nie przewiduje się koszenia przed ich zwiędnięciem. Będzie to oznaczało, że pierwsze w roku koszenie można będzie wykonać po sześciu tygodniach po zwiędnięciu narcyzy lub trzeba będzie kosić między roślinami. Niektóre odmiany narcyzy aklimatyzują się łatwiej niż inne. Zalecane są: mieszańce Cyclamineus takie jak February Gold, Jack Snipe, Jenny, Jumblie, Peeping Tom, Little Witch, Tête à Tête i Jetfire. Inne dobre odmiany uprawne: Carlton, Actaea, Dutch Master, Barrett Browning, Birma i Golden Harvest.

Co raz częściej narcyzy sadzone są w doniczkach. Niektóre z nich są sprzedawane jako produkty półpędzone. W momencie sprzedaży, rośliny te są już w zarodku i natychmiast można je umieścić na balkonie lub tarasie. Naturalnie, te odmiany mają małą masę liściową i krótkie pędy. Bardzo wszechstronna odmiana Tête à Tête jest jedną z nich, ale zaliczane są też do nich narcyzy midi. Wyróżniają się one dużymi kwiatami na stosunkowo krótkich i wytrzymałych pędach. Wcześnie też pączkują, co oznacza, że mają bardzo widoczne pędy kwiatowe gdy liście dopiero zaczynają się pojawiać. Kilka z ciekawych odmian: Beau Geste, Pistachio, Camelot, Gold Medal, Modern Art i Hokus.

Sadzenie w doniczkach i pojemnikach

W pierwszej kolejności, powinniśmy wybierać odmiany, które są krótkie i nie wytwarzają masy zbyt dużych liści. Pojemniki powinny mieć co najmniej 25 cm głębokości, ale najlepiej 30 cm. Nadmiar wody musi być szybko odprowadzany. Co oznacza, że trzeba zawsze sprawdzać, czy pojemniki mają wystarczającą liczbę otworów odpływowych na dnie doniczek i czy mają niskie boki. Kawałki potłuczonej doniczki (lub jeszcze lepiej, gliniane granulki) na spodzie umożliwiają odprowadzenie zbyt dużej ilości wody. W miarę możliwości doniczka lub pojemnik powinien stać na kilku małych bloczkach ceramicznych, co umożliwi odsączanie nadmiaru wody. Pojemnik musi być napełniony ziemią doniczkową (w razie potrzeby dobrze jest wymieszać ją ze zwykłą, ale dobrze przerobioną ziemią ogrodową), do 10 cm od brzegu. Do rozluźnionej gleby trzeba ostrożnie wcisnąć cebule. Można je rozmieścić tak, żeby się niemal stykały, ponieważ już większe nie urosną. I wreszcie, można dodać ostatnią warstwę gleby i lekko ubić. Oczywiście, te pojemniki znajdą się na zewnątrz. W razie utrzymującej się suszy kwiaty należy podlewać. Wskazane jest również położenie na pojemnikach nieco trzciny lub słomy. Na czas silnych mrozów przenośne pojemniki lub doniczki trzeba schować w zabezpieczonym przed mrozem miejscu (ale w niezbyt ciepłym). Można też owinąć pojemniki lub doniczki w folię bąbelkową. Zabiegi te są konieczne, ponieważ cebule w doniczkach i pojemnikach, w przeciwieństwie do cebul posadzonych w ziemi, są narażone na zimno z każdej strony.